Kampvuur

Tijdens een hike-tocht is het dan zo ver. De regen valt met bakken naar beneden. Het duurt niet lang, of het grootste deel van de groep is doorweekt. Er wordt besloten om een bivak op te bouwen, waar vervolgens de kleren gedroogd kunnen worden met behulp van een kampvuur.

Vuur vormt een ware vriend in een survivalsituatie en in die hopeloze situatie geeft de warme gloed van een kampvuur weer hoop. Het kampvuur biedt niet alleen warmte en comfort, maar heeft ook praktische toepassingen zoals het koken van voedsel, het drogen van kleding en het geven van signalen. Bovendien speelt vuur een belangrijke psychologische rol door hoop en geruststelling te bieden in uitdagende omstandigheden.

Vuur heeft echter ook een andere kant. Vuur kan zich uitbreiden en zo gigantische branden doen ontstaan en vuur veroorzaakt brandwonden. Aangezien dit een map is voor veiligheid, wordt ingegaan op die ‘andere kant’ van vuur.

Om een vuur te starten heb je drie elementen nodig: zuurstof, brandstof, en warmte. Zuurstof is altijd aanwezig in de lucht. Hout kan bijvoorbeeld als brandstof dienen en heeft een bepaalde hoeveelheid warmte nodig om te ontbranden. Brandstoffen zoals benzine ontvlammen sneller en hebben minder warmte nodig. Het vuur zal heter worden als er meer zuurstof beschikbaar is, maar dit betekent ook dat de brandstof sneller opgebruikt wordt. Met minder zuurstof brandt het vuur langzamer en begint het te gloeien.

Doven #

Als stoker ben je verantwoordelijk voor het netjes achterlaten van de stookplaats. Een brand blussen doe je door 1 van de 3 factoren uit te schakelen.

Zorg ervoor dat het vuur helemaal uit is op het moment dat je vertrekt.

Onderschat nooit het potentieel van de laatste gloeiende kolen in een kampvuur. Zelfs een lichte bries kan voldoende zijn om deze weer aan te wakkeren, waardoor het vuur opnieuw kan oplaaien. Daarom is het belangrijk om het vuur grondig te doven, bij voorkeur met water of zand. Als je water gebruikt, verspreid dan eerst de gloeiende items en doof vervolgens elk item afzonderlijk. Zorg er ook voor dat er geen boomwortels of heide in de buurt van het vuur zijn die kunnen gaan smeulen. Deze voorzorgsmaatregelen helpen om het risico van een heropleving van het vuur of het ontstaan van een bosbrand te minimaliseren.

De vuurplaats #

De meest geschikte en veilige stookplaatsen zijn:

• Kale zandplaten;
• Droge beddingen;
• Tussen rotsen; 
• Een stukje strand.

Enkele aandachtspunten:

• Houdt rekening met de wind. De vonken van het kampvuur mogen niet in contact komen met heidevelden of (naald)bos.
• Houdt rekening met de beplanting, overhangende takken en boomwortels in de grond.
• Hou afhankelijk van de grootte van het vuur minimaal zes meter afstand van brandbare materialen.
• Wanneer je wil stoken op een bedekte ondergrond van afgevallen bladeren, dennenappels en takjes, verwijder dan eerst de brandbare voorwerpen.
• Op heidegrond zul je de deklaag met een schop moeten verwijderen, om zodoende een brandvrije zandplaat te creëren.

Zorg ervoor dat je de grond waarop je van plan bent een vuur aan te leggen altijd grondig inspecteert op brandbaar materiaal. Dit is een belangrijke veiligheidsmaatregel om ongewenste vuurverspreiding te voorkomen.

• Zorg bij kampvuren altijd voor een emmer water. Hiermee kun je het vuur doven of iemand met brandwonden helpen.
• Voordat je met je groep aan een kampvuur begint, kijken welke kleding er door iedereen gedragen wordt: een fleecetrui bijvoorbeeld is lekker warm als je ‘s avonds een vuurtje moet opbouwen, maar smelt snel als het warm wordt.

Brandwonden herkennen #

Ondanks alle voorzorgsmaatregelen, kan het gebeuren dat iemand zich brandt. Het herkennen van de ernst van een brandwond is belangrijk. Hier is een kort overzicht van de verschillende graden van brandwonden om je te helpen bij het inschatten van de ernst:

1. Eerstegraadsverbranding: Dit type brandwond veroorzaakt roodheid en pijn op de huid, maar geen blaren. De huid kan droog aanvoelen en licht gezwollen zijn.
2. Tweedegraadsverbranding: Deze brandwonden zijn ernstiger en veroorzaken blaren op de huid. De huid is rood, gezwollen en pijnlijk. Er kan ook vochtafscheiding zijn van de beschadigde huid.
3. Derdegraadsverbranding: Dit is de meest ernstige vorm van brandwond, waarbij alle huidlagen beschadigd zijn. De huid kan er wit, zwart of verkoold uitzien. Bij dit type verbranding kan er sprake zijn van verminderde pijn, omdat de zenuwuiteinden beschadigd kunnen zijn.

Bij een brandwond geldt: Eerst water, de rest komt later!

Brandwond behandelen #

Bij het behandelen van brandwonden is het belangrijk om te weten dat je te maken kunt krijgen met verschillende reacties van de huid en mogelijk hevige pijn bij het slachtoffer. De behandeling vereist voorzichtigheid en snelle actie om verdere schade te voorkomen en het genezingsproces te ondersteunen. Hier is een basisprotocol voor het behandelen van brandwonden:

1. Breng jezelf niet in gevaar: Zorg ervoor dat je zelf veilig bent voordat je hulp biedt.
2. Verwijder het slachtoffer van de brandhaard: Breng het slachtoffer zo snel mogelijk weg van de bron van de brand.
3. Doven van vlammen: Als de kleding van het slachtoffer vlam heeft gevat, leg hem of haar dan neer en rol over de grond om de vlammen te doven. Dit kan ook met een deken of water.
4. Koelen met water: Koel de brandwond zo snel mogelijk met lauw water. Dit vermindert de pijn en beperkt de schade aan de huid.

Bij kleine brandwonden die geen verdere medische aandacht vereisen, kun je ze behandelen met een speciale brandwondenzalf. Na het aanbrengen van de zalf, is het belangrijk om de wond steriel af te dekken. Dit helpt bij het genezingsproces en beschermt tegen infecties.

Mag je kleren verwijderen? #

Verwijder alleen kleding die gemakkelijk kan worden uitgetrokken. Doe geen pogingen om kleding die in de wond gebrand is verder te verwijderen. Als kleding vastzit aan de wond, maak deze dan alleen nat om extra schade of pijn te voorkomen.

Alarmeer professionele hulp bij: #

• Brandwonden met blaren;
• Brandwonden in de buurt van gewrichten vanaf tweedegraads;
• Brandwonden met een aangetaste huid;
• Verbrandingen in het gezicht;
• Een brandwond door een chemisch product;